Opis

Myśli byka o czasie i historii

Był królem stada. Wszystkie zwierzęta na pastwisku czuły respekt dla jego siły, a jednocześnie darzyły go szacunkiem za stateczność i wielkoduszność. Cieszył się również uznaniem dziedzica i innych mieszkańców dworu. Stawał w obronie słabszych – niejedno zwierzę w gospodarstwie, w tym jego ulubiony pies i kot, zawdzięczało mu ocalenie. To właśnie ta gotowość niesienia pomocy kazała mu ponieść najwyższą ofiarę, jaką – przynajmniej w ludzkim rozumieniu, ukrywanie Żydów – jest oddanie własnego życia.

Czując zbliżający się koniec, byk przywołuje wydarzenia, które go ukształtowały. Nie szczędzi ironii, ale jego wspomnieniom towarzyszą też refleksje o dojrzewaniu i przemijaniu, sile erotyzmu oraz relacjach między zwierzętami i ludźmi. Wspomina okrucieństwa wojny – masowe egzekucje w Piaśnicy i obozowe transporty – i snuje rozważania nad naturą dobra i zła.

Ci wojskowi urządzali polowanie na mnie od chwili, gdy uciekłem do lasu. Patrolowali zagajniki, zastawiali pułapki, wypuszczali psy. Byłem nieuchwytny. Znałem okoliczne tereny, z czasem wyczuwałem pomoc miejscowych. Były wyłożone liście kapusty, ziarno. Kiedyś zauważyłem dojarkę z naszego gospodarstwa, na którą oborowy mówił „pani Zosia”. Zbierała jagody w lesie wraz z dziećmi. Wyszedłem z gęstych zarośli. Była zaskoczona, ale po chwili podeszła. Gładziła z czułością mój kark, wskazywała dzieciom, że jestem bohaterem, który ocalił dziedziczkę. Pamiętam, gdy odchodząc, powiedziała: „Oni ciebie muszą dopaść, bo stałeś się niebezpieczną dla nich legendą, bo pokazujesz nam z okolicy siłę i wolność. Ci nowi są wszędzie, ludzie miejscowi też donoszą, ale dla nas pozostajesz wielki. Pamiętaj, nasz Byku”.