Zastanawialiście się kiedyś jak wygląda życie na zamkniętym oddziale psychiatrycznym? Jak mija dzień w codziennej rutynie pomiędzy jedzeniem, lekami, ćwiczeniami, terapią i ewentualnie „pogawędką z kimś, kogo nie truli zyprexą czy haloperidolem”? Jak wygląda życie osób, które często bywają wyrzucane poza margines społeczeństwa, ponieważ są chorzy psychicznie? O czym myślą, czego się boją, czego by chciały? Jeśli chcielibyście poznać świat po drugiej stronie lustra to oto ukazała się taka możliwość.
„Dziura w bucie” to polski debiut literacki Magdaleny Kobis. Humanistki, absolwentki m.in. paryskiej Sorbony, Uniwersytetu w Nancy oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autorka specjalizuje się w literaturze perskiej. Jest członkinią tarnowskiego Oddziału Stowarzyszenia Autorów Polskich oraz grupy poetyckiej „Obserwatorium”. Pisze po francusku i po polsku. Swoje doświadczenia ze zmaganiami z choroba psychiczną opisała na blogu, na podstawie którego później stworzyła serię Czaszka Zeusa, której pierwszą częścią jest „Dziura w bucie”.
Książka opisuje pobyt autorki w jednym z paryskich szpitali psychiatrycznych. Mada, bo tak chce być nazywana, początkowo miała tam spędzić miesiąc, ostatecznie hospitalizacja trwała prawie dwa lata. Autorka przedstawia wydarzenia z perspektywy chorego, jednak równocześnie, dzięki późniejszym rozmowom z personelem i innymi chorymi obecnymi z nią na oddziale, pokazuje również jak sytuacja wyglądała obiektywnie. Mada przekazuje fakty takimi jakimi były, wręcz naturalistycznie, czasami brutalnie, co, według mnie, jest ogromnym atutem książki. Nie koloryzuje tego co trudne, konfliktów pomiędzy pacjentami czy personelem, zaniedbań, uciążliwości czy problemów wynikających z różnorodności zaburzeń doświadczanych przez chorych.
Samo życie na zamkniętym oddziale psychiatrycznym w opisie autorki rzeczywiście wydaje się monotonne. Codzienna rutyna, te same twarze, ograniczony repertuar dostępnych rozrywek i czas, który z jednej strony ciągnie się niemiłosiernie, a z drugiej mija nie wiadomo kiedy gdy pojawia się psychoza. Autorka pokazuje czytelnikom świat, w którym „dziwne zachowanie jednego z nas, choć okrutne, uważane było za wspaniałą rozrywkę. Człowiek nie myśli o okrucieństwie gdy sam cierpi katusze”.
Mada opisuje własne epizody psychoz, strach, zaskoczenie i niedowierzanie w sytuacji zetknięcia się na przykład z nagraniami siebie samej podczas nawrotu. Przeprowadza czytelnika przez mnóstwo tajemnic, zagadek, niedopowiedzeń, które pojawiały się w jej umyśle na przestrzeni czasu. Okazuje się bowiem, że to, co w głowie osoby chorej zaczyna układać się w spójną całość wcale niekoniecznie oznacza, że to jedyna możliwość, w której przynajmniej większość elementów układanki do siebie pasuje. Często bowiem pojawia się wyjaśnienie zupełnie zaskakujące i niespodziewane.
Ogromnym atutem książki Magdaleny Kobis jest język, którym posługuje się autorka. Ciekawe, poetyckie wręcz, metafory oraz plastyczne opisy sprawiają, że niemalże przenosiłam się w sam środek akcji. Jeżeli bowiem ktokolwiek spodziewa się, że fabuła autobiografii, która rozgrywa się w szpitalu psychiatrycznym pozbawiona jest nagłych zwrotów akcji, zagadek i mnóstwa emocji, jest w błędzie. Prawdę mówiąc książka jest niesamowicie wciągająca, czyta się ją jak trzymający w napięciu do ostatniej chwili thriller. Autorka potrafi budować napięcie, a dzięki niedopowiedzeniom czy subtelnym ‚zapowiedziom’ sprawia, że kończąc rozdział nieraz czytałam jeszcze chociaż jeden, mimo uprzednich postanowień że ‚to już naprawdę ostatni i idę spać’.
Książkę polecam każdemu, kto chciałby dowiedzieć się czegoś więcej na temat życia z chorobą psychiczną. Jest ona jednak przede wszystkim ciekawą propozycją dla bliskich osób chorych na schizofrenię, ale też cierpiących na inne zaburzenia psychiczne. Pozwala zobaczyć świat choroby z tej drugiej strony, bez ubarwień, opisany szczerze, czasem aż do bólu. Co bardzo ważne, Magdalena Kobis pisze również na przykład o momentach, w których opieka i zaangażowanie osób bliskich jest niesamowicie ważne dla chorego choć z różnych powodów nie jest on w stanie tego wyrazić. To bardzo pokrzepiające słowa dla opiekunów, którzy poświęcają swój czas i zaangażowanie chorym bliskim i często nie słyszą wprost od nich jak ważna jest ich obecność w trudnych chwilach.
Informacje o książce:
Tytuł: Dziura w bucie
Tytuł oryginału: Dziura w bucie
Autor: Magdalena Kobis
ISBN: 9788378562023
Wydawca: Novae Res
Rok: 2014
